Được thành lập từ những năm đầu sau giải phóng, trải qua biết bao khó khăn, thăng trầm với nhiều lần thay đổi địa điểm và tên trường, nhưng trong những giai đoạn khó khăn tưởng chừng như khó vượt qua đó, với sự đoàn kết, tận tâm, tháo vát của tập thể thầy cô và sự nỗ lực đến trường của học sinh, Trường THPT Hàm Thuận Bắc ngày càng trưởng thành và khẳng định vai trò, vị trí của mình đối với sự nghiệp trồng người ở địa phương. Những năm tháng sau chiến tranh, đất nước còn bộn bề khó khăn, mọi người bắt tay vào xây dựng cuộc sống mới, trường THPT Hàm Thuận Bắc đã ra đời trong hoàn cảnh như thế. Tháng 10/1976, ngôi Trường phổ thông cấp 3 Vừa học vừa làm Hàm Thuận được thành lập, đặt nền móng cho bậc THPT ở địa phương từ mảnh đất đầy sỏi đá, khô cằn với vài 3 phòng học đơn sơ, vách lá, đó là tiền thân của Trường THPT Hàm Thuận Bắc ngày nay.
Do điều kiện kinh tế xã hội những năm sau đó còn nhiều khó khăn, có một thời gian trường thực hiện chức năng vừa học, vừa làm. Giáo viên, học sinh của trường học một buổi, buổi còn lại phải làm lao động để tự trang trải cuộc sống như làm ruộng, trồng khoai, hái củi….Từ mái nhà tranh , vách đất, từ những bàn tay lao động cuốc cày mà thầy và trò đã thắp lên bài ca tri thức. Trong đó phải kể đến vai trò của những nhà giáo quê hương Hàm Thuận tâm huyết, tận tụy với nghề đem tri thức đến cho biết bao thế hệ học trò, dẫu cho cuộc sống đầy chông gai và đêm về chong chênh với ngọn đèn dầu bên trang giáo án. Trong từng hoàn cảnh khó khăn như thế, với tấm lòng yêu nghề, nhiều thầy, cô giáo vẫn bám lớp, bám trường, dìu dắt từng thế hệ học trò như người lái đò cặm cụi đưa từng lượt khách sang sông. Biết bao nỗi buồn lắng đọng khi học trò ngỗ ngược, biết bao giọt nước mắt lặng thầm khi hiểu rõ hoàn cảnh học sinh. Biết bao niềm vui òa vỡ khi học trò tiến bộ, chăm ngoan. Biết bao những suy tư khi bài giảng mình chưa tròn các thầy, cô giáo vẫn luôn giữ gìn những phẩm chất cao quý của nghề trước những biến đổi đầy phức tạp của đời sống xã hội.
Qua 39 năm xây dựng và trưởng thành, trường THPT Hàm Thuận Bắc hôm nay đã khác xưa rất nhiều, những dãy nhà mái tôn vách gỗ, những dãy nhà ẩm thấp mái ngói rêu phong được thay bằng sự kiên cố vững chãi, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy và học được đầu tư ngày càng nhiều. Công nghệ thông tin được ứng dụng rộng rãi, nhiều chương trình giáo dục ngoại khóa được áp dụng, thu hút sự tham gia của học sinh. Từ vài chục học sinh và vài phòng học đơn sơ đầy bụi bặm mỗi khi gió lùa, nay trường đã có bề thế khang trang với trên 1800 học sinh, được phân bổ ở 54 lớp. Khuôn viên của trường luôn rực rỡ sắc màu bởi những bồn hoa, cây cảnh được chăm sóc từ bàn tay của giáo viên và học sinh của trường.
Hàm Thuận Bắc là huyện miền núi còn nhiều khó khăn, mặt bằng dân trí không đồng đều, đầu vào của học sinh thấp nhưng với nỗ lực, quyết tâm của tập thể Hội đồng Sư phạm nhà trường trong những năm qua trường đạt được nhiều thành tích cao trong việc dạy và học. Ngày 29/07/2015 Trường THPT Hàm Thuận Bắc vinh dự, tự hào được Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận kí quyết định công nhận trường chuẩn Quốc gia. Ngày 01/09/2015, Sở ra quyết định công nhận Trường đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 1.
39 năm, một chặng đường, ngôi trường THPT Hàm Thuận Bắc đã là nơi nuôi dưỡng, đào tạo bao lớp học sinh của địa phương trưởng thành. Đây cũng là nơi ghi dấu bao trang đời đầy kỉ niệm của lớp lớp thầy cô từng gắn bó với ngôi trường. Theo bước thời gian, trường THPT Hàm Thuận Bắc đã khẳng định được vị thế của mình trên nhiều lĩnh vực, từ chất lượng giảng dạy đến các hoạt động phong trào. Có được kết quả như ngày hôm nay là bởi những đóng góp to lớn của nhiều thế hệ thầy cô giáo đã đem hết tâm huyết, sự tận tụy của mình cống hiến cho sự nghiệp trồng người.
Huỳnh Thị Hồng Thắm